Impulsem do tego wpisu jest to, że wciąż spora jest grupa klientów z Polski wykorzystujących spółki cypryjskie w swojej działalności oraz wciąż w mojej praktyce pojawiają się nowe zapytanie za założenie takiej spółki. I słusznie bo Cypr to świetne miejsce do życia i prowadzenia biznesu. Ale widzę sporo niezdecydowania oraz czasem niezrozumienia jeśli chodzi o to w jakim celu warto taką spółkę założyć oraz w jaki sposób jej potem bezpiecznie i rozsądnie używać. W zasadzie to ww. pytanie oraz poniżej przedstawione argumenty mogą spokojnie odnosić się do każdej spółki za granicą w jakiejkolwiek jurysdykcji. Zagadnienie jest uniwersalne ale zostanie omówione na przykładzie spółki na Cyprze.
Moje przemyślenia i argumenty są adresowane do wszystkich tych, którzy są udziałowcami czy też beneficjentami spółki Cypryjskiej lub też rozważają taką decyzję. Moja pierwsza rada jest taka aby wypisali na kartce 3 powody dla których, taką spółkę posiadają lub planują założyć. Po przeczytaniu tego wpisu niech spojrzą na tę kartkę jeszcze raz i ocenią czy te powody są wciąż aktualne w świetle tego co napisałem.
Jak to było kiedyś…
Od 12 lat zajmuje się zakładaniem i obsługą spółek za granicą, w przeważającej mierze tych z siedzibą na Cyprze. Przez ten czas mogłem obserwować zmieniające się otoczenie prawne oraz zmianę oczekiwań oraz celów klientów w odniesieniu do struktury prawnej swojego biznesu.
Wtedy, tzn. ok 10 lat temu i dawniej to był czas nieskrępowanego działania, optymalizacji podatkowej, swobody prawnej, gdzie spółkę na Cyprze otwierało się w tydzień a rachunek bankowy w kraju otwierałem w oddziale na rogu, posiadając jedynie skany wyciągu z rejestru tej spółki (!). Minęło parę lat i założenie spółki gdziekolwiek a przede wszystkim rachunku to żmudne gromadzenie dokumentów do KYC – file aby zgromadzić jak najwięcej danych o spółki i osobach, które ją zakładają. Nie będę tutaj wymieniał szeregu zmian prawnych, które wpłynęły na taki stan rzeczy. Chodzi o efekt tych zmian. A jest on taki, że skończył się definitywnie czas ‘lekkiego” podejmowania decyzji o założeniu spółki w tej czy innej jurysdykcji i wykorzystaniu jej do takiej czy innej działalności. Te 10 lat temu otoczenie prawne było bardzo „wyrozumiałe” dla takich decyzji. Obecnie już nie jest.
Kato Drys; okolice Larnaki, Cypr.
Jak jest teraz…
Oceniam zresztą sam kierunek zmian jak najbardziej pozytywnie, mając jedynie zastrzeżenia co do np. zakresu zbieranych danych czyli relacji celu do podjętych środków. Jakbyśmy jednak tych zmian nie oceniali one są, funkcjonują i mogę mieć bardzo poważne konsekwencje dla przedsiębiorców/inwestorów którzy wciąż myślą, że ze swoją spółką cypryjską mogą tak niefrasobliwie działać jak 10 lat temu.
Swoje przekonanie opieram na niezliczonych rozmowach z aktualnymi właścicielami takich spółek jak i tymi którzy zgłaszają się do mnie z zapytaniem poradę prawną w zakresie założenia spółki. Realia prawne są takie, że w dobie CRS, CFC, AML, „dużych” i „małych” klauzuli antyabuzywnych, raportowania schematów podatkowych oraz współpracy międzynarodowej w sprawach podatkowych korzystanie z tych spółek według wzorców z przed 10 lat jest co najmniej duża lekkomyślnością.
Grzechy głowne polskich inwestorów na Cyprze
Wśród wielu poważnych problemów, które mogą spotkać udziałowców czy beneficjentów spółek z siedzibą na Cyprze wymienię tutaj tytułem przykładu jeden. Otóż powszechnym grzechem właścicieli tych spółek jest to że unikają oni prowadzenia rzetelnej księgowości i w efekcie nie składają sprawozdań finansowych oraz deklaracji podatkowych. Prawda jest taka, że parę lat wcześniej, często bywało tak, że Cypryjski dyrektor spółki nie wykazywał przesadnej aktywności w tej sprawie. Otóż obecnie, w efekcie ostatnich zmian w przepisach, lokalni dyrektorzy takich spółek, pełniący swoje funkcje powierniczo, w przypadku braku współpracy z beneficjentem spółki i braku możliwości uzupełnienia obowiązków księgowych i raportowych, składają rezygnację, powołują beneficjenta (po wypowiedzeniu umowy zarządu powierniczego) na stanowisko dyrektora spółki oraz zgłaszają spółki (i ich beneficjentów rzeczywistych) do lokalnych organów podatkowych oraz lokalnego organu nadzoru nad zwalczaniem przestępczości finansowej.
Co zatem robić? A czego nie robić? Przyjąłbym przede wszystkim parę prostych zasad:
- Jeśli spółka nie jest już potrzebna to koniecznie należy przede wszystkim uzupełnić wszystkie obowiązki księgowe (m.in. SF za każdy rok działalności) i wtedy ją zlikwidować przez procedurę likwidacji.
- „Porzucenie” spółki jest najgorszym z rozwiązań.
- Każda nowo założona spółka powinna posiadać na Cyprze konkretny cel biznesowy (możliwy do szczegółowego i precyzyjnego opisania) oraz przestrzeń biurową i personel.
- Koniecznie należy uwzględnić koszty założenia i prowadzenia spółki na Cyprze czy są adekwatne do naszych celów i możliwości finansowych. Jeśli nie to spółki na Cyprze nie zakładamy.
- Przed założeniem spółki obowiązkowo konsultujemy się z doradcą podatkowym.
Czyli kiedy to ma sens?
Za najważniejsze, uważam przestrzeganie zasady aby decydować się na założenie takiej spółki tylko wtedy gdy posiada się do tego naprawdę dobry powód gospodarczy, który jest na Cyprze, w regionie MENA czy w wymiarze międzynarodowym. Oczywiście, każdą sytuacje należy rozpatrywać indywidualnie i nie ma jednego „optymalnego wzoru działania”. Czyli dokładnie tak jak w normalnej gospodarczej rzeczywistości.
Na podstawie moich doświadczeń uzyskanych podczas obsługi klientów aktywnych biznesowo na Cyprze wymieniłbym następujące warunki, których spełnienie może oznaczać, że założenie spółki na Cyprze będzie miało ekonomiczny sens dla jej udziałowców:
- minimalny poziom rocznych przychodów spółki to +/- 500 000 EUR;
- posiadanie w radzie dyrektorów przynajmniej jednego dyrektora, który także jest udziałowcem spółki;
- posiadanie na Cyprze tzw. „substancji biznesowej” czyli biura i personelu adekwatnego do prowadzonej działalnosci;
- osiąganie większości przychodów z poza Polski;
- przeznaczenie spółki: handel miedzynarodowy; e-commerce, e-sport, digital marketing, spółka holdingowa, usługi finansowe, czarter jachtów, nieruchomosci etc.
Cypr w dalszym ciągu jest bardzo atrakcyjnym miejscem nie tylko do założenia spółki ale przede wszystkim do spędzenia tam większej ilości czasu. System podatkowy jest konkurencyjny na tle wielu krajów UE ale przede wszystkim jest przyjaźnie nastawiony do zagranicznych inwestorów i bardzo stabilny. Podobnie jak sytuacja finansowa i gospodarcza Republiki Cypru.
Cypr oferuje wciąż duże możliwości w zakresie międzynarodowego planowania podatkowego, także w zakresie podatkow osobistych. Jednakże, aby o tym pomyśleć, trzeba być tam faktycznie gospodarczo obecny. Ponadto, przedsiebiorcy z Polski powinni zwrócić uwagę na fakt, że posiadanie spólki na Cyprze oraz rachunku bankowego za granicą ale w strefie EURO to dodatkowe bezpieczeństwo prawne od arbitralnych i nieprzewidywalnych działań organów ścigania czy organów administracji podatkowej.
W każdym razie przed taką dycyzją warto się dobrze zastanowić. Ze swojej strony, z przyjemnoscią odpowiem na wszelkie pytania. Zapraszam do kontaktu: pawel@osinski-legal.pl; tel. 0048 698 765 048.
Paweł Osiński
Adwokat, specjalizujący się w prawie gospodarczym. Zakłada i obsługuje spółki z siedzibą w Polsce i za granicą (m.in. Cypr, Niemcy, Holandia, Szwajcaria